นพ. ภูชัย พิทักษ์กิจนุกูร วันที่ 11 ตุลาคม 2562
เวลาในการอ่าน 4 นาที
3.7
มนุษย์เราต่อสู้กับโรคมะเร็งมายาวนาน เทคโนโลยีการแพทย์ ในปัจจุบันทำให้เราตรวจพบโรคมะเร็งได้ไวขึ้นกว่าเมื่อก่อน จึงสามารถรักษาได้ทันและหายได้หากพบตั้งแต่ระยะแรก
องค์กรระหว่างประเทศเพื่อการวิจัยโรคมะเร็ง หรือ IARC ขององค์การอนามัยโลกเผยรายงานสถานการณ์มะเร็งทั่วโลกประจำปี 2018 ประมาณการณ์ตัวเลขผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งรายใหม่เพิ่มขึ้นมากกว่า 18 ล้านคน และจะมีผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งเพิ่มสูงขึ้นเป็น 9.6 ล้านคนภายในปีนี้ ที่น่าตกใจคือ มากกว่าร้อยละ 50 ของผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งอยู่ในทวีปเอเชีย ซึ่งสาเหตุหลักมาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต ที่ไม่ได้ตระหนักและให้ความสำคัญเท่าที่ควร
ปัญหาที่สำคัญของมะเร็งบางชนิดคือ สามารถกดสัญญาณการระดมภูมิคุ้มกันหรือสั่งห้ามไม่ให้ เม็ดเลือดขาว ที่เปรียบเสมือนทหารประจำตัวของร่างกาย เข้ามาทำลายเซลล์มะเร็งได้ เซลลมะเร็งจึงสามารถหลบซ่อน และแพร่กระจายไปอย่างไม่จบสิ้น จึงเป็นที่มาของยามะเร็งที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน
เมื่อเซลล์เกิดความผิดปกติจนกลายเป็นมะเร็ง จะมีผิวเซลล์แตกต่างออกไป ซึ่งเม็ดเลือดขาวสามารถแยกแยะได้และคอยฆ่าสิ่งแปลกปลอมก่อนที่จะโตขึ้นมาเป็นก้อน แต่หากเซลล์มะเร็งแข็งแรงขึ้นหรือภูมิคุ้มกันร่างกายแย่ลง เซลล์มะเร็งจะสามารถพัฒนาตัวเองสร้างสารขึ้นเพื่อป้องกันไม่ให้เม็ดเลือดขาวมองเห็นว่ามะเร็งเป็นสิ่งแปลกปลอม จึงไม่เกิดการทำลายเซลล์มะเร็ง แต่ยาภูมิคุ้มกันบำบัดจะเข้าไปเพิ่มประสิทธิภาพให้เม็ดเลือดขาวสามารถมองเห็นว่าเซลล์มะเร็งเป็นสิ่งแปลกปลอม จึงสามารถฆ่ามะเร็งได้สำเร็จ
ยาเคมีบำบัดออกฤทธิ์ทำลายทั้งเซลล์ปกติและเซลล์มะเร็ง ส่วนยาที่ออกฤทธิ์จำเพาะเจาะจงต่อเซลล์มะเร็ง (molecular targeted therapy) เป็นการรักษาเฉพาะแต่ละบุคคล แพทย์จะต้องทำการตรวจว่าคนไข้แต่ละคนเหมาะสมกับยาชนิดใด
สำหรับยาคุ้มกันบำบัดมีกลไกการออกฤทธิ์ ทำให้เม็ดเลือดขาวมีประสิทธิภาพมากขึ้น มีผลข้างเคียงน้อยกว่าเมื่อเทียบกับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด แต่การที่เม็ดเลือดขาวมีความสามารถมากเกินไปบางครั้งอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ผิวเป็นผื่น ลำไส้อักเสบ ท้องเสีย ปอดอักเสบรวมถึงอาจส่งผลกระทบให้ไทรอยด์ทำงานมากหรือน้อยเกินไป หรือน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นได้ ฯลฯ
นอกจากแพทย์จะพิจารณาเลือกใช้ยาตามชนิดของมะเร็งแล้ว ระยะของมะเร็งก็มีผลต่อการเลือกใช้ยาเช่นกัน โดยยาออกฤทธิ์จำเพาะเจาะจงต่อเซลล์มะเร็ง และยาภูมิคุ้มกันบำบัดเหมาะสำหรับการใช้รักษามะเร็งระยะ 3-4
ดังต่อไปนี้
การรักษาด้วยยาภูมิคุ้มกันบำบัด สามารถใช้ร่วมกับยาชนิดอื่น หรือใช้เดี่ยวๆ ก็ได้ ขึ้นกับอาการของโรคมะเร็ง จากสถิติการรักษาพบว่า ก่อนที่จะมีการค้นพบการรักษาด้วยยาภูมิคุ้มกันบำบัด ผู้ป่วยมะเร็งผิวหนังเมลาโนมา มีอัตราการอยู่รอด 3 ปี โดยเฉลี่ยประมาณ 5% แต่เมื่อมีการใช้ยาภูมิคุ้มกันบำบัดทำให้อัตราการอยู่รอด 3 ปี เพิ่มขึ้นเป็น 42% เช่นเดียวกับอัตราการอยู่รอด 5 ปี ในผู้ป่วยมะเร็งปอดแต่เดิมมีอัตราการอยู่รอดเพียง 6% ก็เพิ่มขึ้นเป็น 15% ตัวอย่างเช่น ผู้ป่วยมะเร็งผิวหนังเมลาโนมาระยะ 4 ซึ่งเซลล์มะเร็งกระจายไปยังปอด ตับ และกระดูก ได้รับยาภูมิคุ้มกันบำบัดประมาณ 1 ปีครึ่ง สามารถควบคุมให้โรคสงบ โดยไม่มีผลข้างเคียง และกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติ เช่นเดียวกับผู้ป่วยมะเร็งไตที่ได้รับการรักษาด้วยยาภูมิคุ้มกันบำบัดประมาณ 1 ปี ก็สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้โดยไม่มีอาการแทรกซ้อน การรักษาด้วยยาภูมิคุ้มกันบำบัดนับเป็นวิธีรักษามะเร็งด้วยยาที่มีประสิทธิภาพมาก
การรักษามะเร็งด้วยภูมิคุ้มกันบำบัด สร้างความแตกต่างอย่างชัดเจนต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย ทำให้การรักษาดีขึ้น อีกทั้งมีผลข้างเคียงน้อย
อย่างไรก็ตาม การรักษาโรคมะเร็งในแต่ละชนิดมีความจำเพาะเจาะจงสูง ผู้ป่วยควรเข้ารับคำปรึกษาและตรวจร่างกายกับแพทย์เฉพาะทางอย่างละเอียด เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลที่ดีที่สุด
การตรวจพบมะเร็งยิ่งเร็ว ยิ่งมีโอกาสรักษาให้หายขาดได้ ดังนั้นจึงไม่ควรละเลยการตรวจสุขภาพประจำปี รวมถึงการตรวจเพิ่มเติมตามอายุ ซึ่งจะช่วยให้พบความผิดปกติของร่างกาย โดยเฉพาะมะเร็งซึ่งเป็นโรคร้ายแรงที่สามารถรักษาให้หายขาดหากพบในระยะเริ่มต้น ในกรณีที่พบในระยะ 4 หรือระยะลุกลามไปยังอวัยวะอื่นๆ ก็ยังสามารถควบคุมให้โรคสงบและผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ
กังวลเรื่องสุขภาพ?
ติดต่อสอบถามสมัครสมาชิกเพื่อจัดเก็บข้อมูลของคุณสำหรับการนัดหมายครั้งต่อไป
มีบัญชีผู้ใช้อยู่แล้ว? เข้าสู่ระบบที่นี่
